Het slimmere alternatief voor een brandwacht

In de afvalverwerking en recyclingsector is het risico op broei en brand voortdurend aanwezig. Organisch materiaal, reststromen, batterijen en chemische reacties kunnen leiden tot spontane ontbranding – met grote schade, stilstand en gevaar voor mens en milieu tot gevolg. De vraag is dan ook niet of er brand ontstaat, maar wanneer. Preventie en vroege detectie is essentieel, en dat vraagt om constante alertheid. Daarom wordt er vaak een brandwacht ingezet om toezicht te houden en risico’s te beheersen. Maar is dat nog wel de meest effectieve aanpak?

Wat is een brandwacht?

Een brandwacht is een persoon die toezicht houdt op brandgevaarlijke situaties. In diverse sectoren is het zelfs verplicht om een brandwacht in te zetten bij werkzaamheden waarbij brand kan ontstaan, zoals lassen, slijpen of werken met brandbare materialen. Daarnaast worden brandwachten vaak tijdelijk ingezet wanneer er sprake is van een verhoogd brandrisico. In de afvalverwerking en recycling wordt een brandwacht vooral ingezet om risicovolle plekken in de gaten te houden, zoals afvalbulten en opslagzones. Juist daar kan brand ontstaan door broei, spontane ontbranding, batterijen, chemische reacties of externe warmtebronnen. Maar wat doet een brandwacht precies?

De voornaamste taak van een brandwacht is het signaleren van brandgevaar en het ondernemen van directe actie wanneer er iets misgaat. Dit gebeurt meestal op basis van visuele controle, eventueel aangevuld met handmatige metingen, bijvoorbeeld met een infraroodcamera om temperatuurverschillen en hotspots op te sporen. Hoewel een brandwacht alert en ervaren kan zijn, is deze aanpak in de praktijk vaak beperkt.

Bovendien is visuele controle niet altijd betrouwbaar, vooral niet bij diepe of afgedekte afvalhopen. Wanneer rook of vuur zichtbaar is, is het incident vaak al verder ontwikkeld en kan het al te laat zijn. Handmatige metingen zijn momentopnames en missen vroege signalen van broei. Daarbij is er altijd een kans op menselijke fouten of gemiste waarnemingen. In een omgeving waar het brandgevaar constant aanwezig is, zoals in afvalverwerking, is een brandwacht dus simpelweg niet voldoende. Brandwachten bieden slechts een tijdelijke oplossing – structurele brand- en broeipreventie vraagt om continue, slimme detectie.