Waarom stralen onze UFO’s infrarood licht uit?

De UFO-camerasystemen van Kooi vallen overdag met hun rood-wit-zwarte kleur doorgaans goed op bij hun werk op bouwplaatsen, zonnevelden of windparken. Hoe anders is dat ’s nachts. Dankzij het infraroodlicht dat wordt gebruikt, detecteren de camera’s haarfijn alles wat beweegt zonder daarbij storend kunstlicht te verspreiden. En dat is goed voor mens en dier aldus Dr. Ir. Kamiel Spoelstra van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). “Met infrarood licht zit je dan heel goed. Beter kan niet.”

In ons kleine landje werd het de afgelopen jaren zo’n 125 keer lichter. Daardoor behoort Nederland tot de meest verlichte landen ter wereld. Al dat licht heeft ook een schaduwzijde. Onderzoeker Spoelstra: “Nederland is een dichtbevolkt land. Een klein landje met veel mensen, landbouwactiviteiten en tuinbouw. Als je dat comprimeert op een kleine oppervlakte, krijg je vanzelf heel veel licht.”

Detectiegebied in infrarood

Door haar Units For Observation (UFO) standaard uit te rusten met infrarood verlichting draagt Kooi een steentje bij aan het terugdringen van lichtvervuiling in de avond en nacht. Dirk de Jong, manager product development bij Kooi: “Infrarood is voor ons de normale manier van verlichten. Het is onzichtbaar voor de mens waardoor we in bebouwde gebieden geen overlast veroorzaken. Bovendien, kunstlicht wijst de inbreker ook fijntjes op de opslag van waardevolle spullen. Wij zetten met onze UFO’s het detectiegebied in infrarood licht zonder dat insluipers weten dat we ze zien. Dat is onze kracht.”

Kunstlicht schadelijk voor nachtdieren

Spoelstra doet al meer dan tien jaar onderzoek naar het effect van nachtelijk kunstlicht op het gedrag van dieren in het project Licht op Landschap. Gemeenten en bedrijven verlichten hun woon- en werkgebied namelijk steeds vaker met LED-kunstlicht. “Voorlopig kunnen we concluderen dat groene verlichting voor veel dieren, en zeker voor vleermuizen, het meest verstorend werkt. Dit heeft ermee te maken dat je 's nachts blauwig of groenig licht hebt. Nachtdieren hebben ogen die extra gevoelig zijn voor licht waar veel blauw in zit.” Roodachtig kunstlicht is nog het minst schadelijk alhoewel helemaal geen licht natuurlijk het beste is, stellen de onderzoekers. Of infrarood licht. Spoelstra: “Nacht-actieve dieren kunnen geen infrarood zien, dus dat is altijd een zekerheidje.”

Op de foto: Vooral groen led-licht is bij donker funest voor nacht-actieve dieren.

Waarom stralen onze UFO’s infrarood licht uit?

Ecoloog Koert van Geffen onderzocht of het overvloedig kunstlicht een mogelijke oorzaak is voor de teruggang van het aantal nachtvlinders in Nederland. Er waren sterke aanwijzingen dat er invloed van kunstlicht is. “Net als bij ons mensen verstoort een overmaat aan verlichting het dag-nachtritme. Dat zagen we heel duidelijk bij koolmezen.” Ook voor mensen heeft kunstlicht negatieve gevolgen. Het kan leiden tot slaapproblemen en ontregeling van lichaamsprocessen.

Kunstlicht heeft niet de voorkeur

Spoelstra is dan ook geen voorstander van kunstlicht zoals dat vaak nog op bouwplaatsen of industrieterreinen te zien is. “Groen licht is in geen enkel geval goed. Op land is groen licht nooit gunstig voor dieren ’s nachts omdat ze dat gewoon heel goed kunnen zien. Warm, wit licht is in dat geval nog beter.”

Het onderzoek van Spoelstra sterkt ook de Jong in de visie om bij bouwplaatsbeveiliging te blijven inzetten op infrarood detectie. “Continu werken we aan verbetering van onze producten waarbij we ook stilstaan bij de gevolgen voor milieu en natuur. Dit onderzoek bewijst dat we op de goede weg zijn en we zullen ook zeker onze producten en diensten blijven doorontwikkelen,” aldus de Jong. Nieuwsgierig geworden naar het project Licht op Landschap? Lees hier meer.